Systemen

Tekst volgt nog

Tekst volgt nog

Domotica is een vrij nieuwe technologie, die geleidelijk aan ingeburgerd raakt.

Verlichting, verwarming, koeling, toegangscontrole, beveiliging en het beheer van de huishoudapparaten kunnen tegenwoordig met een centraal elektronish systeem bediend worden. Het badwater via gsm laten lopen vanuit de auto mag dan een vaak aangehaald voorbeeld zijn, domotica is veel meer dan dat.

Meestal onopvallend en weinig spectaculair. Daarin zit precies de kracht van domotica: het is een systeem dat ongemerkt het woon- en leefcomfort verhoogt.

Domotica kan de bewoners verlossen van een groot aantal routineactiviteiten, zoals het op afstand bedienen van de verlichting of het op afstand openen van de garagepoorten. De technische uitrusting van de woning controleert bovendien zichzelf, zonder dat de bewoners het systeem voortdurend opnieuw moeten afstellen of bijregelen. Het wordt tegenwoordig niet alleen toegepast in de standaardwoningbouw, maar evengoed in de infrastructuur voor gehandicaptenzorg, in bejaardetenhuizen en serviceflats.

De toepassingen ervan zijn obeperkt, elk elektrisch gestuurd apparaat kan onderdeel vormen van een domoticasysteem.

De term ‘domotica’ wil letterlijk zeggen “elektronica in huis”. “Domus” (latijn voor ‘huis’) en “elektronica” werden verenigd in één nieuw begrip “domotica”.

Strikt genomen betekent domotica “het sturen van elektrische toestellen of gebruikers door middel van elektronica en informatica”.

In realiteit gaat domotica verder dan zijn letterlijke betekenis: het is een geïntegreerd systeem dat alle elektrische toestellen in de woning bedient en beheert met als doel een verhoging van comfort, de flexibiliteit, de communicatie, de veiligheid en hat rationeel energiegebruik.

De integratie van de elektrische gebruikers betekent dat de toestellen met elkaar verbonden worden. Eén schakelaar of afstandsbediening zal verschillende toestellen tegelijk kunnen bedienen. Bovendien bezitten bepaalde toestellen een zekere intelligentie. Een gekend voorbeeld is de moderne verwarmingsketel, die vie een sensor ook rekening houdt met de buitentemperatuur.

Domotica zorgt ervoor dat u minder handelingen moet uitvoeren om de verschillende elektrische gebruikers te bedienen. Bij het verlaten van het huis kunnen alle lichten tegelijk worden uitgeschakeld en tegelijk wordt de verwarming op stand-by of de nachtstand gezet. Een toets “tv-kijken”, kan met één commando niet alleen het televietoestel inschakelen, maar ook de lichten dimmen en de rolluiken of zonwering neerlaten.

U kunt de verwarming en de ventilatie per uur/dag/week programmeren. U kunt de omgevingstemperatuur instellen naargelang de aanwezigheid en de activiteit.

Als de televisie wordt ingeschakeld, wordt bijvoorbeeld automatisch de verlichting gedimd en stijg de temperatuur met een paar graden.

Bij afwezigheid verspringt de instelling van de verwarming vanzelf naar economiestand. Als de ramen open staan of er op een andere manier geforceerd wordt geventileerd, treedt de antivriesstand in werking. De zonnewering wordt automatisch gedirigeerd volgens interne en externe factoren als temperatuur, wind en vochtigheid.

De verlichting wordt geprogrammeerd naargelang de aanwezigheid, de activiteit, de situatie en de omgeving. Als er niemand thuis, floepen bijvoorbeeld automatisch alle lampen uit. Eventueel kunt u een aanwezigheidssimulatie voorzien, gekoppeld aan het op- en neerlaten van de rolluiken.

Bij alarmsituaties gaan alle lichten aan. In een aantal ruimten gaat de verlichting automatisch aan zodra er iemand is. U kunt ook een routineverlichting programmeren zodat u bij het binnenkomen geen vijf schakelaars moet bedienen. Afhankelijk van de activiteiten wordt een scenario- of sfeerverlichting geprogrammeerd.

De hoeveelheid natuurlijk licht bepaalt de sturing van zonneschermen, de gordijnen, de blinden of de luiken.

Huishoudelijke toestellen kunnen vanop afstand (zelfs telefonisch) worden gestuurd. De sturing kunt u afhankelijk maken van het energietarief: bij een goedkoper nachttarief worden was-, droog-, vaatautomaat aan het werk gezet. U kunt intern of extern informatie met betrekking tot de huishoudelijke toestellen beschikbaar stellen.

Zo kunt u bijvoorbeeld voorzien dat de hersteldienst automatisch een boodschap krijgt als het toestel defect is.

Een domoticasysteem is op elk ogenblik aanpasbaar. Zonder dat er bijkomende bedrading moet worden aangebracht, kan u een schakelaar of afstandsbediening een andere of bijkomende functie geven. Het systeem is dus zonder probleem aanpasbaar, naargelang uw behoeften van het ogenblik.

Voor uitbreidingen kan het soms wel nodig om extra bekabeling aan te brengen.

Met de meeste domotica is het mogelijk om van op afstand, via de telefoon een aantal functies te bedienen, zoals het inschakelen van de verwarming.

Een domoticasysteem kan ook handig zijn voor al dan niet professionele communicatiedoeleinden: datatransmissie, het telefonish raadplegen van databanken, teletekst of telebanking.

In een domoticasysteem kunt u tal van beveiligingsvoorzieningen inbouwen door de integratie van een alarminstallatie. Denk maar aan toegangscontrole (bvb. videofoon), detectie en melding van ongewenste bezoekers of van een raam dat openstaat, een paniekschakelaar die alle lampen doet aanfloepen, een sirene in werking stelt et cetera. Ook problemen met de waterleiding, de gasleiding, de elektriciteit of een andere uitrusting kunnen worden gedetecteerd en gemeld.

Een interessante toepassing is personenbewaking voor bejaarden of gehandicapten, die via een drukknop een noodroepsysteem in werking kunnen stellen.

Domotica houdt rekening met de afwezighoud van de bewoners en reageert.

Een ander voorbeeld van rationeel energieverbruik is de spreiding van het gebruik van bepaalde toestellen – door middel van timers -, bj voorkeur op tijdstippen met het laagste verbruikerstarief. Ruimten kunnen bijvoorbeeld ook alleen verlicht en verwarmd worden als er effectief iemand aanwezig is.

Alle toestellen draaien eventueel op nachttarief.

De mogelijkheden van domotica worden bepaald door de creativiteit van de mens. Er bestaan domoticasystemen van verschillende frabrikanten.

De behoefte aan één algemene standaard groeit, naarmate domotica steeds vaker toegepast en steeds meer componenten worden gïntegreerd.

Een algemene standaard biedt odner andere het grote voordeel dat de fabrikanten niet alle componenten zelf moeten ontwikkelen, maar hun gamma kunnen aanvullen met componenten van een ander merk.

De meesta fabrikanten die werking met een eigen standaard, hebben wel een “vertaler”, die hun specifieke standaard omzet naar een meer algemene. Hierdoor kan ieder domoticasysteem – met zijn eigen specifieke componenten – perfect werken op zijn eigen elandje én communiceren met andere via die “vertaler”.

Steeds meer toestellen zullen kunnen worden aangesloten worden op het domoticasysteem, vooral met het oog op rationeel energieverbruik. De integratie van de toestellen binnen de woning met toestelling buiten de woning zal zich steeds sneller ontwikkelen, net zoals een meer gebruiksvriendelijke bediening (bv. touchscreens en de integratie van spraaktechnologie).

Een andere tendens is het wegwerken van de bedrading, wat het gebruikscomfort alleen maar zal verhogen. Vergeten we ook niet de integratie-mogelijkheden van het internet te vermelden.

De hoeveelheid lciht, de lichtsterkte, en de keuze tussen algemeen, indirect, gedimd licht of lichtaccenten kan automatisch door het domoticasysteem bepaald worden, naargelang uw eigen wensen. Een aanwezigheidsdetector of een lichtcel zorgt ervoor dat het licht na het verlaten van de kamer na enige tijd helemaal dooft. De automatische handelingen kunnen op elk ogenblik onderbroken worden, door het systeem manueel te bedienen. Bepaalde lcihtisntelling bieden u met één druk op een knop steeds een optimale sfeer. De toets “tv kijken” zal het licht voldoende dimmen, om geen reflectie op het televisiescherm te veroorzaken. De toets “bezoekers” accentueert een aantal accessoires in de woonkamer en zorgt voor gezellig, indirect licht. Wie wil lezen, drkt op de gelijknamige toets, waardoor een leeslamp wordt ingeschakeld en de andere lampen gedimd worden.

Het domoticasysteem stelt de verwarmingsthermostaten af op de gewenste temperatuur via een timer of een aanwezigheidsdetector. Zo wordt een kamer op de ideale temperatuur gebracht wanneer ze in gebruik wordt genomen. Bij afwezigheid wordt de temperatuur geleidelijk naar een lagere stand-by temperatuur gebracht, rekening houdend met de opwarm- en afkoelperiode.

Raamcontacten die gebruikt worden voor de inbraakbeveiliging, kunnen ook de verwaring automatisch laten uitschakelen, wanneer een raam geopend wordt.

Een mooi voorbeeld van rationeel energiegebruik. Handig is dat één aanwezigheidsdetector voldoende is om zowel de verwarming als de verlichting bij te stellen.

De zonnedetector stelt de hoeveelheid zon vast en stuurt de zonwering bij te grote opwarming. Anderzijds treedt de zonwering niet in werking, wanneer de ingestelde comforttemperatuur in de kamer niet word t overschreden of als er teveel wind is. Op die manier is het dus mogelijk om de zonnewarmte te gebruiken als extra verwarmingsbron voor het huis.

Parlofoon en videofoon zijn ingeburgerd. Het domoticasysteem kan nog een stap verder gaan.

Bij aanwezigheid van de bewoners kunnen de beelden van de bezoekers worden geprojecteerd op het televisie- of computerscherm.

Bij afwezigheid worden de beelden opgenomen via de videorecorder of een computerschijf. Bij geval van inbraak kunnen de beelden zelfs worden doorgestuurd naar een bewakingsfirma of kan je uw huis bewaken via het net.

De detectoren melden niet alleen rook of een waterlek, maar reageren ook daadwerkelijk op de situatie. Rookdetectoren zetten dus niet alleen het brandalarm in werking, maar kunnen er -in combinatie met domotica- voor zorgen dat ramen gesloten worden en het lciht eventueel wordt aangestoken.

Dankzij het domoticasysteem kunnen de hulpdiensten automatisch worden opgeroepen. Naast rookdetectoren bestaan er ook waterdetectoren – die bij een lek de waterleiding automatisch laten afsluiten -, temperatuurdetectoren in diepvriezers en hulpcontacten op differentieeleautomaten en zekeringen, voor de melding van een spanningsonderbreking.

Bij de detectie van een inbraak, kan domotica ervoor zorgen dat alle lichten worden ingeschakeld om de inbreker af te schrikken. Het is evengoed mogelijk om de radio-installatie in werking te stellen, op maximaal volume. Een verder gedreven alarmering verwittigt de hulpdiensten en kan eventueel de inbreker lokaliseren.

Verschillende huishoudtoestellen kunnen automatisch door het domoticasysteem worden ingeschakeld. De intelligentie van het energieverbruik zorgt voor een gelijlatige spreiding van het electriciteitsverbruik, bij voorkeur op tijdstippen dat de klant het goedkoopste tarief wordt aangerekend.